15 Kasım 2019’da Kuala Lumpur, Malezya’daki Axiata Arena Stadyumunun dışında,
Endonezya, Vietnam ve Malezya’dan gelen gençler ulusal bayraklarını giyerek birbirlerine
sarıldılar. Kısa süre içinde, stadyumda oyun becerileriyle birbirleriyle mücadele edeceklerdi.
Oyunun kahramanları da aynı onlar gibi ulusal bayraklarını kuşanıp 5-5 karşılaşmada
şampiyonluk için yarışacaklardı.
"İkide İki! Üçte Üç! Manyak!” Mavi takım, Kırmızı takımın taşıyıcı kahramanı olan Gusion’ı
düşürdükten sonra hızla onların üssünü ele geçirdi. Sekiz dakika içinde Endonezya’dan EVOS takımı, rakibi olan RRQ’yu yenerek 4:3'lük heyecan verici bir skorla ilk Mobile Legends
Profesyonel Ligi’ni (MPL) kazandı.
Yıl 2019’du ve bu turnuva Mobile Legends: Bang Bang tarafından düzenlenen dünya
çapındaki ilk e-spor turnuvasıydı. En yüksek izleyici sayısı 760.000 gibi yüksek bir sayıya
ulaşırken, YouTube’da canlı yayında açılan turnuva 14 dilde oyunculara sunuldu.
EVOS’un MPL şampiyonluğunu kazandığı an, oyunu beş yıldır oynayan ve en yüksek "Mistik
Zafer" ligine ulaşan Zikzira’nın zihninde derin bir etki bıraktı. Aynı zamanda kendisi
Youtube’da 225.000 fanıyla Brezilya’daki oyunların tanınan bir canlı yayıncısıdır.
Pandaily’ye konuşan Zikzira: “Mobile Legends: Bang Bang’den önce, Brezilya’da düzgün bir
mobil MOBA yoktu" diye belirtti. MOBA, Multiplayer Online Battle Arena (Çok Oyunculu
Çevrimiçi Savaş Alanı)’nın kısaltmasıdır. Klasik oyunda; tüm oyuncular iki takıma ayrılır, her
oyuncu bir dizi belirli becerilere sahip bir kahramanı seçebilir ve oyuncular çok oyunculu iş
birliğiyle düşmanın üssünü ele geçirebilir. Bu geleneksel MOBA unsurlarına dayanarak
Mobile Legends: Bang Bang, aynı zamanda 10 oyunculu gerçek zamanlı strateji ve ortalama
10 dakikalık maçlara vurgu yaparak bu durumu son derece interaktif ve hızlı hale getiriyor.
Mobile Legends: Bang Bang, ilk olarak Temmuz 2016’da Brezilya’da piyasaya çıktı. İki ay
sonra dünya çapında piyasaya sürüldü ve başta Güneydoğu Asya’da olmak üzere hızlıca
şaşırtıcı bir başarı yakaladı. 2019’da Endonezya’da oylarla "
Yılın En Beğenilen Oyunu" olarak
seçildi. Aynı yıl Mobile Legends: Bang Bang, Güneydoğu Asya Oyunlarındaki e-spor
müsabakalarından birine kadar ilerledi. Mobile Legends: Bang Bang'in Güneydoğu Asya'daki
bu hızlı başarısı, Zikzara'nın bu oyun yerel pazara girmeden önce Brezilya'da yaşadığı "mobil
MOBA kıtlığı" sorununu işaret etmektedir.
Temmuz 2021 itibarıyla Mobile Legends: Bang Bang 1 milyar indirmeye ulaştı ve aylık aktif
oyuncu sayısını 100 milyonu aşan bir sayıda sabitledi. Şu anda Mobile Legends: Bang Bang,
120’den fazla ülkede App Store’daki en çok satan ilk on oyun arasında yer alıyor. Benzer
şekilde, Google Play’de de 60’tan fazla ülkede en çok kazandıranlar tablosuna girdi ve ilk
10’daki yerini garantiledi. Adından da anlaşıldığı üzere Mobile Legends: Bang Bang, piyasaya
sunulmasından beş yıl sonra mobil oyun sektöründe bir efsane haline gelmiştir.
“Öncelik Oyuncuda” geleneği
Piyasaya sürülmesinden bu yana geçen 5 yıl içinde Mobile Legends Ekibi, oyuncu
ihtiyaçlarına yönelik sürdürdüğü derin araştırmalarına dayanarak oyuna çok sayıda
güncelleme ve optimizasyon getirmiştir. Birçok oyuncu ve hatta geliştirici, oyunun orijinal
görünümünü hatırlamakta zorlanmaktadır. Mobile Legends: Bang Bang’in yapımcısı Roger
Yu: "Günün birinde bir iş arkadaşım oyunu ilk çıkardığımız zamanlardaki bir ekran
görüntüsünü çıkardı ve değişiklikler öyle fazlaydı ki hepimiz şaşkına döndük. Yıllar içinde
gerçekten çok fazla iyileştirme yapmışız." diye belirtti.
İlk piyasaya çıkışından sonraki ilk üç ayda Mobile Legends: Bang Bang, bir düzineden fazla
değişiklikten geçti. O zamanlarda ekipte yalnızca yaklaşık 30 kişi vardı ve bu kadar sık
değişiklik, İnternette oyuncu geri bildirimi arayan herkese ve oyuncu ihtiyaçlarının sürekli
olarak incelenmesine dayanıyordu. Bugün, Mobile Legends: Bang Bang’in çekirdek ekibi
binden fazla çalışandan oluşmakta ve oyuncularla iletişim kurmak ve geri bildirim
toplamaktan sorumlu özel bir ekip içermektedir. Mobile Legends: Bang Bang’in arkasındaki
Moonton şirketi, Endonezya ve Singapur’da, geri bildirim toplayan ve bu geri bildirimleri
Şangay’daki AR-GE ekibine ileten şubeler de açmıştır.
Bazen bir haftalık sürede yüzlerce oyuncu geri bildirimi toplanır, ancak bunların hepsi hızlıca
çözüme kavuşamazdı. "En başlarda, geliştiricilerimizden bazıları belirli geri bildirimleri
gerçekten reddederlerdi; çünkü sanatçılar olarak kendi düşüncelerine sahiplerdi ve
oyuncuların tasarımı kabullenmelerini isterlerdi. 'Olması gereken bu' diye tartışırlardı."
"Ama bu oldukça kibirli bir davranıştı" diye devam eden Roger, daha sonra oyuncularla daha
açık olmaya başladıklarını ekledi. "Söz konusu 'bu şekilde tasarlandı' diye bahsedilen
özellikler için, artık oyuncularımıza bunları ne zaman çözeceğimizi söyleyeceğiz veya en başta neden tasarladığımızı ya da şu anda neden çözemediğimizi açıklayacağız."
Roger, Moonton’un bu "öncelik oyuncuda" geleneğinin günümüze kadar korunduğunu
belirtti. Örneğin haftalık ürün toplantısında en öncelikli gündem, daima geçen haftanın
oyuncu geri bildirimleri üzerine bir tartışmadır. Başlarda Roger, ekibin her bir geri bildirime
yanıt vermesi için 48 saatlik bir zaman sınırı belirlemişti, ancak şimdilerde Moonton 4 saatlik
bir yanıt süresini amaçlamaktadır.
Yerelleştirme fark yaratıyor
Geliştirme süreci nispeten sorunsuz geçse de, şirket yabancı piyasaya açılmaya çalışırken
sayısız zorlukla karşılaştı. Mobile Legends: Bang Bang ismini ilk olarak Güneydoğu Asya’da
duyurdu ve oradan kazandığı deneyimle dünyaya açıldı. Fakat geçmişe dönerek 2016’ya
baktığımızda, Güneydoğu Asya gibi bölgeler oyun geliştiricileri için henüz keşfedilmemiş
sahipsiz topraklardı. Bu bölgedeki ilk teşvik edicilerden bir olan Mobile Legends: Bang Bang
oldukça iyi bir iş çıkardı.
2014 gibi erken bir zamanda
Newzoo, Güneydoğu Asya oyun piyasasındaki büyük potansiyeli
öngördü. İlk başta Güneydoğu Asya nüfusu, dünya nüfusunun yaklaşık %8,6’sına karşılık
gelen 626 milyondu ve büyük bir bölümü teknoloji meraklısı gençlerden oluşuyordu. O sırada
Güneydoğu Asya’da yüksek hızda kentleşme vardı (Çin’deki %0,5’e kıyasla %1,4 oranında
ortalama yıllık büyüme). Tüm bu faktörler mobil oyunlar için umut verici bir pazara işaret
ediyordu.
Bugüne kadar bilgisayar ve konsollarda oynanan oyunların uzun bir süredir egemen olduğu
Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerdeki oyun tarihçesinin aksine,
Güneydoğu Asya’da tamamen gelişmiş bir video oyunu pazarı yoktu. Yerel ekonomik
koşullar, insanların oyun amaçlı yüksek kaliteli cihazlar almasını sınırlıyordu. Ancak diğer
yandan, Güneydoğu Asya’daki akıllı telefon yaygınlık oranı son yıllarda hızla yükselmektedir.
Hindistan pazarlama şirketi InMobi tarafından hazırlanan bir 2020
raporu, bölgede mobil
cihazlardaki ilk üç tüketim trendinden birinin oyunlar olmasıyla Güneydoğu Asya’yı "öncü
mobil pazarı" olarak tanımlamaktadır.
2016’daki büyük potansiyele rağmen Güneydoğu Asya, oyun geliştiricileri için güçlüklerle
doluydu. Stabil olmayan İnternet bağlantısı, oyunun uyarlanması için gereken karmaşık bir
sürü aygıt, uygulama paketi boyutunun dönüşüm oranı üzerindeki etkisi ve yeterince
gelişmemiş bir ödeme sistemi, Mobile Legends: Bang Bang’in üstesinden gelmesi gereken
engellerdi.
Mobile Legends: Bang Bang yayımlama ekibi direktörü Eving Weng, prensibin Mobile
Legends: Bang Bang’in "en düşük cihazlarda sorunsuz çalışmasını” sağlamak olduğunu
belirtti. Yetersiz İnternet alt yapısı ve yüksek mobil iletişim tarifesi sorununu ele almak üzere geliştiriciler, oyuncuların en az miktarda trafik verisiyle indirmesi için oyunun paket boyutunu
azalttılar. Aynı zamanda Mobile Legends: Bang Bang, ağ tarifeleri sorununu çözmek adına
oyun paketleri çıkarmak için yerel mobil operatörlerle iş birliği yaptı.
Ek olarak, Güneydoğu Asya’daki 11 ülkenin kültür çeşitliliği ve tüketim alışkanlıkları, oyun
yerelleştirmesi için daha büyük bir gerekliliği ortaya koymuştur. Bu noktada Mobile Legends:
Bang Bang’in çözümü, yerel oyunculara hitap eden kahramanlar yaratmak için farklı ülkelerin
kültürünü ve oyuncuların oyun algısını derinlemesine anlamak ve
popüler kültürel fikir
liderleri (Endonezya dilindeki link) ile işbirliği yapmaktır.
Aslında yerelleştirme sorunu yalnızca Güneydoğu Asya ile sınırlı değildir; Latin Amerika ve
Orta Doğu gibi gelişmekte olan bölgeler de mevcuttur ve her ülkenin, göz önünde
bulundurulması gereken kendine has özellikleri vardır. Örneğin Mobil Legends: Bang Bang'in
Orta Doğu’daki oyuncular için yerelleştirilmesi dilsel çeviriden çok daha fazlasıdır. Arapça
sağdan sola yazıldığından, geliştiriciler Arapça konuşan oyuncuların okuma alışkanlıklarını
karşılamak için tüm kullanıcı arayüzünü ters çevirmiştir. Görünürde basit olan bu görev,
Roger ve ekibinin neredeyse yarım yılını almıştır.
Dijital oyun oynama ile ilgili bir 2020
çalışmasında, Alman bilim insanı Anne Marie Schleiner,
yalnızca Kuzey Amerika’daki değil Latin Amerika veya Güneydoğu Asya gibi çevredeki
bölgelerde yaşayan gençlerin de oyun oynama hakkı olduğunu belirtmiştir. Gelişmekte olan
ülkelerde, insanlar yoksulluk ve düşük kaliteli yaşam koşullarıyla kendi yöntemleriyle başa
çıkarken, dijital çağın getirdiği eğlencenin de tadını çıkarıyorlar. Bu bağlamda Mobile
Legends: Bang Bang, Güneydoğu Asya pazarına giren ilk oyun geliştiricilerinden biri olarak,
"en düşük kaliteli cihazların" video oyunlarına erişebilmesine olanak vererek, yerel oyuncular
için bu tür fırsatların sağlanmasında kesinlikle rol oynamıştır.
Deneyimli bir Mobile Legends: Bang Bang oyuncusu olan Brezilyalı yayıncı Zikzira,
yerelleştirme çabaları için Mobile Legends: Bang Bang’den övgüyle bahsetmektedir. "1 ile 10
arasındaki bir ölçekte, Mobile Legends: Bang Bang’e Brezilya’da yaptığı yerelleştirme için 10
veririm" diye belirten Zikzira, kahraman Pharsa’nın Brezilya Karnavalında yaygın olan dansını
içeren yeni kostümünü örnek gösterdi.
"Bence Brezilyalı oyuncular için bir oyundaki en önemli şey oynanabilirlik ve kare hızıdır.
Mobile Legends’ı diğer oyunlardan ayıran şey ucuz telefonlarda bile sorunsuz performans
göstermesidir." Bunun nedeni, Moonton'un Latin Amerika’ya yerleştirdiği ve ağ sorunlarının
%98’ini çözen 800 sunucudur.
Rekabetçiliğe odaklanan bir oyun türü olarak MOBA’lar, yapı gereği konsol oyunları kadar
olay örgüsüne odaklı değildir. Mobile Legends: Bang Bang’in özenli yerelleştirmeleri
sayesinde oyuncular, Çin’den Zhao Zilong ve Endonezya’dan Gatotkaca gibi farklı kültürel
çevrelerden gelen kahramanları aynı savaş alanında görebilmektedir. Konsol oyunlarının olay
örgüsüne dayalı dünya görüşüne alışık olanlar için, Mobile Legends: Bang Bang’in bir arada
duran 100’den fazla kahramanı bir karmaşa gibi görünebilir. Fakat bu, Mobile Legends: Bang
Bang'in ana değerlerinden bir olan çeşitliliği tam olarak yansıtmaktadır.
Pandaily ile yapılan bir röportajında yapımcı Roger Yu, farklı kültürlerden kahramanlar
birlikte dururken, onları bir araya getirmek için herkesi kapsayan bir hikaye oluşturmanın
gerçek dışı olduğunu, bu nedenle Mobile Legends: Bang Bang’in "nefret veya şiddet içeren
şeylerden kaçınmak" gibi daha evrensel bir değerler dizisini izlemeyi seçerek, tüm Mobile
Legends: Bang Bang oyuncularının kültürel çeşitliliğini koruduğunu belirtmiştir. "Tüm kültürel
öğeleri memnuniyetle karşılayan geniş ve kapsayıcı bir dünya görüşü benimsiyoruz."
Proje NEXT
Bu son derece kapsamlı oyun kıtası, Eylül ayında beşinci yıl dönümünü kutladı. Kasım ayının
ortasına kadar sürecek olan kutlama çerçevesinde Mobile Legends: Bang Bang, Proje NEXT
adında çok büyük bir güncelleme serisi başlattı. Oyuncular daha zengin görsellerin yanı sıra
Johnson "Optimus Prime" ve X.Borg "Bumblebee” gibi daha geniş kahraman ve kostüm
seçenekleri görmeyi bekleyebilirler.
Yapımcı Roger Yu, gelecekte Moonton’un Transformers ve Star Wars gibi daha popüler
markalarla iş birliği yapacağını da belirtti. "Bu markalar iş birliği değerlerini kazanmak için çok
uzun zamanlar harcadı, bu bizim felsefemize çok yakın." Bu sırada Moonton'un sonraki
markalama girişimi "öncelik oyuncuda" geleneğini sürdürerek, farklı sosyal çevrelerden
oyuncuların ilgi alanlarını karşılamak için film, animasyon, teknoloji ve moda gibi daha çeşitli
marka ortakları kazanmaya çalışmaktadır
"Hizmet olarak oyun", oyun sektöründe popüler bir iş modelidir. Oyuna sürekli
güncellemeler getirerek oyunların ilk piyasaya çıkışından sonra paraya çevrilmesini sağlar ve
oyuncuları bağlı tutar. Mobile Legends: Bang Bang’in yerelleştirilmesinde gösterilen sabır ve
özenle sayesinde Moonton, oyunu gelişmeye devam eden bir "canlı oyun" haline getirmiştir.
Yine de, Roger Yu’nun röportajda belirttiği gibi, "Hizmet olarak oyun" aynı zamanda bir
felsefedir. Bir oyunun oyuncularına olan saygısıyla ilgilidir. "Oyun, tasarımcılarımızın
hayallerine değil, oyuncuların anlayışına dayanan temelde yaratıcı bir çalışmadır. Başka bir
deyişle, oyuncular yaratıcı sürecimize katkı sağlayan en temel unsurdur." Bu bakımdan
Mobile Legends: Bang Bang’in bir oyun olarak oyuncularına getirdiği memnuniyet ve saygı,
muhtemelen ticari başarısından daha önemlidir.
basın bülteni
