“Başarı senindir. Başarısızlıkta. Hataları sen yaparsın. Doğrular senin yüzündendir. Seçimlerin fark yaratır. Olumsuzlukları yaşarsın. Gözler senin üzerindedir. Doğruların yanlışlarından fazla ise, sevilirsin. Yada nefret edildiğinde karşılamak zorundasındır. Tahrik edici sorulara cevap vermek için 2 saniyen bile yoktur. Zeki olmalısındır, ama beynindeki fırtınaları anlatamazsın. Çünkü başkaları öğrenirse sen gidersin, onlar kalır. Evet belki sen koskoca bir takımın patronusun, ama hiçbir zaman yerin garanti değildir. Bunu kaldırabilir misin? Açıkçası umurumuzda bile değil. Senin yerine geçmeyi bekleyen binlercesi var. Fark yaratmalısın ve bunu hemen yapmalısın”
Futbol’un endüstri haline gelmesinden bu yana yukarıdaki paragraf sanırım hiçbir zaman değişmemiştir. Özelliklede bizimki gibi menejerleri çıtır çerez gibi harcayan bir ülkede bu hiçbir zaman değişmeyecek gibi. Ama yinede kabul edelim. Bu işin bir cazibesi var ve azımsanmayacak kadar yüksek bir cazibe bu. Böyle olmasa sanırım size bir menejerlik oyunun 10. yılını anlatamazdım. (düz mantık kurdum kendi kendime)
Bahsettiğimiz türde çok ciddi, hatta kült haline gelmiş yapımlar var. Herkesin bildiği gibi Cm ve FM oyunları bu sektörün önde gelenleri. Ama bu oyunların bu kadar iyi olmasının bir diğer sebebi bana göre sürekli çok iyi alternatifleri olması ve onları çıtayı yükseltmeye zorlaması. Bu alternatiflerin başında ise fifa manager gelmekteki zaman zaman yaptıkları ile çok farklı olduğunu kanıtlamış bir oyun. Ama bu sene amaçları da farklı. Bu sene EA bu alanda artık üst sıralarda olmak istiyor, her alanda olduğu gibi. Bakalım bunu başarabildiler mi?
Yazı içerisinde genel menejerlik oyunlarının zaten bulundurduğu özelliklerden bahsetmeyi düşünmüyorum. Çünkü bir çoğunuz zaten bu tarz oyunları uzun zamandır oynuyorsunuz. Biz önce yeniliklerden bahsedelim ve hataları sevapları ile fifa manager alınmaya değer bir oyunmu bunu değerlendirelim.
Evet yenilikler ile başlayalım. Genel olarak oyunumuz çok fazla yenilik sunmakta ama bunlar genel menejerlik oyunlarında olmayan şeyler değil. Standart taktik ekranları, stratejiler, scout ve antreman ekipleri aynen bulunmakta. Burada tabiî ki birkaç ufak yenilik var. Ama bunlara sonra geleceğiz. İlk önce oyunun gerçek anlamda fark yarattığı bir yerden başlayalım.
Şimdi düşünün. Bir menejerlik oyunu oynuyorsunuz. Sezonu bitirdiniz. Şampiyon olmuşsunuz. Başarılısınız ve kontratınız bitiyor. Yönetim size yeni bir kontrat öneriyor. Paranızı yükseltmiş. O sırada Avrupa da başka bir takımdan teklif geliyor. Daha yüksek bir ücretle. Durumlarına baktığınızda sizin takımınızdan kötü durumdalar. Sonuçta sizin kurduğunuz bir kadro var. Diğer takımın tek avantajı size daha fazla maaş önermesi. Değerlendiriyorsunuz. Ve sunu diyorsunuz “parayı ne yapacağım ki?”
Çok haklısınız. Yani siz sonuçta size ödenen maaşı bir istatistik olarak görüyorsunuz. İşte fifa manager’ın size vaad ettiği ilk fark burada. Bütün amacınız sadece takımınızla başarılı olmak ve kupa kaldırmak değil. Daha oyunun ilk başladığı andan itibaren bir yaşam kurmanız isteniyor. İster bekar ister evli bir şekilde başlayabiliyorsunuz. Ve tüm takım sorumluluklarınızın yanında şahsi yaşamınızı da düzene sokmanız gerek. Ve bu gerçek anlamda bir düzen. Eşinizi mutlu etmeli ve ona zaman ayırmalısınız, bekar iseniz düzenli bir kız arkadaş edinmeli ve hayatınızı düzene sokmalısınız. Hatta eğer bir çocuğunuz olursa onu futbol okuluna göndererek (tabii erkek olmalı çocuk) ileride kendi takımınızda oynatabilirsiniz. Patronunuzla yalnızca iş ortamında değil sosyal yaşamınızda da iyi geçinmelisiniz. Onunla golf oynamalı, yat gezisine çıkmalısınız. Ve tüm bunların yanında yaşam standartlarınızı da yükseltmelisiniz. Oyunun başında hiçbir şeyiniz yok. Kiralık bir evde yaşıyorsunuz, arabanız yok. İşinizde başarılı olarak aldığınız parayı yükseltmeliniz. Ve işte o zaman sorunuzun cevabı geliyor. Parayı kendiniz için harcayacaksınız. Yeni bir ev alacak, yeni bir araba alacak ve ailenizi mutlu etmeye çalışacaksınız.
Burada gördüğünüz gibi oyun gerçekçiliğe çok önem veriyor ve inanılmaz detaya inen bir yapısı var. Bunu her yerde hissettiriyor oyunu size. Kendi tipinizi, eşinizin tipini ve hatta çocuğunuzun tipini bile siz belirleyebiliyorsunuz. Bunun yanında yukarıda bahsettiğim hemen hemen her şey grafiklendirilmiş durumda. Ve tabiî ki esas işimiz olan futbol’da buna uymuş durumda. Buradan hareketle biraz grafiklerden bahsedelim.
Bilmiyorum kaçınız biliyor ama FIFA Manager, menejerlik oyunları içerisinde şu an yaygın olan 3d maç motoru teknolojisini ilk kullanan oyun fifa manager’dır. İlk piyasaya çıktığı 2006 yılında fifa 06 oyun motorunu kullanarak maçları bize izletmişti ve bu bir devrimdi. Yavaş yavaş bütün oyunların 3d’ye geçtiği bu dönemde fifa’nın da gelişmesi kaçınılmazdı. Oyunumuz 3d oyun motoru olarak fifa 2009 oyununun pc oyun motorunu kullanmakta. Ve grafikleri şu ana kadar bir menejerlik oyununda görülen en iyi grafikler.
Oyunun istatistik bölümünde zaten gerçek resimler kullanılmakta. Maç sırasında ise oyuncu yüzleri ve modellemeleri oldukça iyi tasarlanmış. Çok ayrıntılı ve bol animasyonlu bir maç motoru bulunmakta. Öyle ki önemli maçlarda sahaya atılan konfetiler, ışıklandırmalar vs. vs. her şey düşünülmüş durumda. Diğer oyunlara göre çok daha gerçekçi maçlar geçmekte ve izlemesi çok zevkli. Ara videolar ile bu gerçekçilik desteklenmiş durumda. 8 çeşit kamera açısı ise çeşitliliği arttırıyor. Özellikle coach cam’den maç izlemesi ayrı bir hava katmış durumda.
Grafik konusundaki tek problem sahaya ve ortama sonradan eklenen şeylerin modellemeleri çok kötü ve havada kalıyor. Yani örneğin sahaya atılan konfetiler hiçbir zaman sahaya oturmuyor, ve hatta ara videolarda (korner atılırken vs. vs. ) bariz biçimde havada kare kare duran bir obje görüyorsunuz ki buda moral bozmakta. Bunun gibi hatalar çok fazla olmasa da can sıkıyor.
Tüm bunların yanında sesler ve atmosferde çok güzel ayarlanmış. Özellikle seyirci sesleri normal fifa serilerinden bile iyi bir durumda. Her ülkenin neredeyse kendine özel bir kaç tezahuratı bulunmakta ve bunlar saçma şeyler değiller. Spiker zaten bildiğiniz gibi oldukça iyi. Bunun yanında oyuncu sesleri, kenardan gelen bağırmalar, mücadele sırasında oluşan efektler ve tabiî ki artık klasikleşen müzikler çok güzel.
Birazda oynanabilirliğe değinmek gerek. Aslında bir menejerlik oyununda oynanabilirlik direk olarak menülerin düzeni ve kullanabilirliği ile alakalıdır. Bizde buradan yola çıkalım. Oldukça güzel tasarlanmış ve göze hoş gelen menüleri var oyunumuzun. Her bir menü grafikle süslenmiş durumda ve dolaşması zevkli oluyor. ancak iş kullanabilirliğe geldiğinde burada biraz sorun yaşıyorsunuz. Çok fazla seçenek çok kısıtlı bir alana yerleştirildiğinden bazen seçimler arasında kaybolmanız mümkün. Buda oyunun ayrıntılı olmasından kaynaklanıyor. Ve tap&up sistemi kullanıldığında fare işaretçisini bir yere yanlışlıkla sürüklediğinizde bambaşka bir menü çıkabiliyor ortaya. Gerçi bir ana sayfa yapılmış ve buradan bir çok kısa yol ile her şeyi halletmeniz sağlanmış ama işin detayına inmek istediğinizde biraz karışabiliyor ortalık. Alışmak zaman alıyor.
Yeniliklere dönelim biraz. Oyunumuz çok ayrıntılı demiştik. Ve bu ayrıntı kısmı istatistik konusunda da göze çarpmakta. Mat adı verilen yeni bir sistem ise yardımcınız size maçlar esnasında çarpıcı istatistikler vermekte. Örneğin bir oyuncunuz çok fazla top kaybediyorsa bunu size söyleyip önlem almanız gerektiğini hatırlatabiliyor. Yada mesela iki stoperinizden biri diğerinden maç boyu %50 daha fazla koşmuşsa bunu size bildirip aralarında bir uyum sorunu yaşanabileceğini anlatıyor. Ama buradaki soruna çözümü sizin bulmanız gerek. Yani hangi stoperinizi uyaracağınızı siz belirliyorsunuz. Mat sistemi çok kullanışlı ve eğlenceli bir sistem. Özellikle yeni transfer ettiğiniz bir kişi hakkında olumlu bir istatistik aldığınızda çok daha keyifli hale geliyor.
Bir diğer yenilik ise görüşmeler ve toplantı ekranında. Transfer görüşmelerinde ekranın alt köşesinde aktif bir bar bulunmakta. Sizi sanki o anda olan bir toplantıdaymış gibi kabul ediyor ve siz teklif butonu ile oynadığınızda bu bar karşı tarafın tepkisini size gösteriyor. Siz bir çok seçenek ile oynayarak kabul edilebilir bir dereceye getirmeye çalışıyorsunuz. Bu her türlü kontrat anlaşmasında geçerli.
Örneğin ilk oyuna başlarken yönetim ile siz masaya oturuyorsunuz ve transfer bütçesi, aylık maaş bütçesi vs. vs. gibi konularda anlaşmaya çalışıyorsunuz. Ve bu kısım çok önemli çünkü yönetimle aranız nasıl başlayacak buradan belli oluyor. bunun yanında sponsorluk görüşmelerinde ise raund sistemi işlenmiş. Size bir teklif geliyor ve 3 tane görüşme seçeneği sunuluyor. Bunlar agresivve, normal ve careful şeklinde. Siz bunlardan birinin seçerek yeni bir teklif almaya çalışıyorsunuz ve bir sonraki raund’a geçiliyor. Ama dikkat edin çok zorlarsanız görüşme sonlandırılır ve ortada kalırsınız.
Oyunda yükleme ekranları da boş geçilmemiş. Oyun gün gün ilerlemek yerine hafta hafta ilerleme sistemini kullanıyor. Yeni bir haftaya geçerken size ekranda takımın durumunu gösteren istatistikler, yeni haberler, ligdeki durumlar, vs. vs. gibi bilgiler veriliyor ve siz bunlara anında müdahale edebiliyorsunuz. Ayrıca her haftanın sonunda ea sports’un oyun içindeki internet sitesi açılıyor ve oradan da yeni haberleri ve gelişmeleri takip edebiliyorsunuz.
Evet sanırım bir çok şeyden bahsettik. Birazda oyunun eksilerinden bahsedelim. Öncelikle çok ayrıntılı ve müthiş düşünülmüş özelliklere sahip olmasına rağmen maalesef yaptığınız şeyleri sahaya yansıtma konusunda ciddi sıkıntıları var oyunun. Bunun yanında taktik özelliklerin hepsi oyun motorundaki birkaç hata yüzünden başarısızlıkla sonuçlanabiliyor. Scout sistemi hiç iyi değil. tavsiye istemeniz bir işe yaramıyor neredeyse hatta rakibi hiç izletmeyin rakiple maçı oynadıktan sonra rakibin scout raporu gelmesi gibi saçma bir hata var oyunda. Genç yetenekleri bulmak biraz fazla kolay olmuş. Oyunun yarattığı rastgele adamlar fazla yetenekli olabiliyor ve gerçekçiliği bozuyor. Bunun yanında oyunda yaptığınız yanlış bir tıklamayı geriye alamıyorsunuz çünkü böyle bir tuş ne yazık ki yok. Buda çok can sıkıcı bir durum.
Genel olarak bakarsak FIFA Manager 2010 çok çok iyi bir menejerlik oyunu olmuş. Özellikle geliştirilmiş personal life sistemi ile sizi oyunun içine çok daha fazla çekmesi ve başka amaçlar vermesi oyunu sürekli kılmış. Şu ana kadarki en iyi maç motorunu sunması ise görsel bir şova dönüştürüyor oyunu ve çok daha zevkli hale geliyor oyun. Benim tavsiyem menejerlik oyunu sevenlerin mutlaka alması ve denemesi. Eğer yukarıda saydığımız hataları biraz görmezden gelirseniz ve personal life’a odaklanırsanız çok eğlenceli saatler geçirmeniz garanti gibi. Kısaca fifa manager çok çok iyi bir alternatif ve mutlaka denenmeli.
Benim kupa kazanıp, bir yat daha almam lazım…
