Futbol, şüphesiz artık yaşamımızın en büyük parçalarından biri haline geldi. Özellikle ülkemizde büyük bir izleyici kitlesi bulunan futbol sporu için deyim yerindeyse her ağızdan bir laf çıkıyor. Yani bu kadar rağbet gören bir spor dalı için doğal olarak eleştiriler ve fikir sunumu da bir hayli fazla oluyor. Turnuvaları ve büyük maçları bir kenara bırakın, artık her hafta sonu gerçekleşen müsabakalar sonrasında, ertesi günün mutlaka bir sohbet bölümünde futbol muhabbeti de kendisine yer edinmeyi başarıyor.
Sizi bilmem ama şahsen futbol izlemekten son zamanlarda biraz soğumuş durumdayım. Bunun en büyük nedeni de tabi ki her spor organizasyonunun ayrı bir kanal ve kuruluşta şifreli olarak yayınlanması oluyor. Bu kuruluşların hepsine sahip olmayı bir kenara brakın, maçların bile hangi gün oynandığını, takım kadrolarını bile takip edememeye başladım. Muhakkak aranızda bu duruma katılan veya garip bulan okuyuclarımız olacaktır. Kendimle ilgili bu tür bilgileri bir kenara bırakıp asıl konumuza dönelim. Kısacası son dönelerde beni futbola bağlayan en büyük unsur futbol oyunları olmaya başladı.
Futbol seven her oyunsever muhakkak hayatında bir kez bile olsa Pro Evolution Soccer ile tanışmıştır. Hatta öncesinden, yani Goal Storm veya Winning Eleven'dan bile bahsedebiliriz. Hal böyle olunca PES serisinin her oyunu da büyük bir merakla beklenmeye devam ediyor. Serinin bir çok hayranı hala PES serisinden kopamasa da, seri bir çok fanını, özellikle son yıllardaki en büyük rakibi olan FIFA serisine kaptırmış durumda. PES serisindeki bu düşüşün en büyük nedeni ise oyundaki oynanış öğelerinden kaynaklanıyor. PES 6 ile zirvede bulunan seri, malesef son oyunları ile bir türlü bekleneni veremedi. Daha doğrusu kaliteli bir görünüm sergilese de malesef bir çok eksi yönü ile de ön planda kaldı. Eski serilerde özelikle PSOne'daki Winning Eleven serilerinde tek derdimiz Japonca isimleri İngilizceye çevirmek iken, serinin son oyunlarında ise oynanıştan dert yanmaya başladık.
Şüphesiz her yıl olduğu gibi bu yılda bir çok yenilik içerecek olan PES ve FIFA serileri, gene son bahar aylarında karşımıza çıkacak. Peki PES 2011 bu sene tam anlamı ile bekleneni verebilecek mi? Her sene tekrarlanan bu soru için Konami oyunun duyurusu ile birikte çok farklı (gene) açıklamalarda bulundu. Bu açıklamalardan ilki ve en dikkat çekici olanı ise tabi ki serinin en baştan yaratılıyor olduğu idi. Onların sözlerine yer verecek olur isek kısaca bu sene futbol evrim geçirecek deniyor.
PES tarhindeki en büyük değişimin bu sene yaşanacağını söyleyen Konami Avrupa PES lideri Jon Murphy sözlerine şöyle devam etmişti ; "PES’in değişim geçirmesinin zamanı gelmişti, PES 2011 serinin tarihindeki en köklü tasarım değişikliğine sahne olacak. Gerçek futbolda olup da PES’te yansıtamadığımız şeyleri tespit etmek için hayranlarımızla birlikte çalıştık. Önceliğimiz sınırsız özgürlük sağlamaktı ve yeni animasyonlar da şarttı. PES 2011 bunların ikisini de gerçekleştiriyor – gerçekten de bu iki özellik de doğrudan birbirine bağlı; yeni oyunun bir PES olduğunu bilecek, ama çok ciddi değişiklikler geçirdiğini de göreceksiniz."
Şimdi gelin bizce de değişimin zamanı gelen PES serisinin yeni oyunu Pro Evolution Soccer 2011'in başlıca değişen ve öne çıkan yeniliklerine geçelim.
PES serisinin son yıllarda değiştirilmeye çalışılan en büyük noktası, oyunu arcade oynanıştan daha gerçekçi bir oynanışa doğru kaydırmaya çalışmaktı. Bu doğrultuda bir hayli aşama kaydeden PES ekibi, özellikle son çıkan oyunlarda daha realistik bir yapı ile karşımıza çıkmışlardı. Özellikle top fiziği yönünden bir hayli başarılı olan serinin yeni oyununda bu gerçekçiliğin bir adım daha ileriye götürülmek istendiği belirtiliyor. Bu bağlamda serinin genel oynanışında kölü değişiklikler ile karşılaşabiliriz.
Oynanışa etki eden en büyük özelliklerden birisi de top kontrolü. Özellikle FIFA’nın bu konuda bir hayli iyi olduğunu düşünür isek PES takımı da bu sene, bu özellik üzerinde daha fazla duracağa benziyor. Oyunun açıklanan özelliklerinde bu konuda 360 derece top kontrolüne daha bir önem verileceği belirtilmişti. Yani artık topu ayağımıza aldığımızda sadece kendi etrafımızda değil, rakip etrafında da çok daha rahat bir şekilde dönebileceğiz. Dahası kontrol ettiğimiz futbocuya göre bu kontrol durumu daha ileriye taşınacak ve bazı futbolcularda adeta top ayağımıza yapışacak diyebiliriz.
PES 2011’in en büyük değişimlerinden birisi de oyuncların altında gözüken yeni bir bar olacak. Artık paslarımız, ortalarımız ve şutlarımızı bu bara göre ayarlamak zorundayız. Oldukça hassas olan bu bar sayesinde uzun pas veya kısa pas kontrolü biraz daha zorlayıcı olsa da alıştığımıza adrese pas yapabilecek noktaya gelebileceğiz. Defansif konuda pres özelliklerinin daha da geliştiği oyunda bu bar ve paslaşma oranları daha da kuvvetli hale gelecek. Bu varyasyonu uygulamanın bir diğer nedeni de PES serisindeki en büyük problem olan “Orta sahadan topu alıp, direk kaleye gitme” durumu ortadan kalmış olacak. Artık daha taksiksel ve pas yüzdesi yüksek bir oyun oynamamız gerekecek. Bu da oyudaki hedeflenen gerçekçiliği yakalamak için yapılan en büyük değişikliklerden birisi olacak. Bu bar dışında oyuncunun kondisyon durumunu gösteren barı da oyun ekranı içerisinde görebileceğiz.
Söz taktiklerden açılmışken oyunun beni en çok etkileyen bu yönünden de bahsetmek istiyorum. Öncelikle taktik kısımlarını daha rahat ve akıcı kullanabilmemiz için görünüm olarakta farklı bir PES oyunu ile karşılaşacağız. Örneğin dizilim ekranında futbolcu isimlerinden hangi ayaklarnı kullandıklarına kadar bir çok ve önemli özellik bir ekranda bulunabilecek. Kısacası menüleri ile de bir hayli değişim geçiren PES 2011’de taktiksel anlamda herşeyi kontrol edebileceğiz. Yaptığımız taktiğe göre istersek rakip defansı ortadan yarmaya çalışacağız, istersekte kanatlardan daha kordineli gelebileceğiz. Kanat oyuncusunun taktik ekranında yerini çok az bile değiştirdiğinizde bu durum paslara ve taktik anlayışına yansıyacak. Yani hangi kanadın daha işlek olmasını istediğimizi, çok daha rahat bir şekilde seçebileceğiz.
Normalde geriye yaslı olan defans anlayışı, rakip sahaya doğru gittikçe ilerlemesini istediğimiz kanada doğru bir yatış gösterebilecek. Veya takım halinde hücumu seçtiğinizde, uzun bir topta bile tüm takım aynı anda hücüma katılabilecek. Bu da topa ilerde basmanızı ve rakibi boğmanız için bir fırsat verebilecek. Kısacası oyundaki taktik düzeni size bazen bir futbol simülasyonu oynuyormuş hissini verebilecek.
Taktik kısımları üzerinde durulmasının en büyük nedeni ise oyunun daha seyirlik bir anlayışla ilerlemesi oluyor. Yani top orta sahada sıkışmaktan çok, daha fazla pozisyon, daha gerçekçi bir oynanış ve taktiğe dayalı olan dinamik bir maç görüntüsü çizilecek. Defansif presten az önce bahsetmiştim. Buna bağlı olarak oyuncuların yapay zekaları üzerinde de bir hayli duran PES takımı, her oyuncunun kendi mevkisinde çok iyi bir şekilde duracağını ve topa müdahalenin pozisyona uygun olarak gerçekleşeceğini belirtiyor.
Gelelim çalım hareketlerine. En büyük rakibi olan FIFA’nın bu konuda bir hayli başarılı olduğunu göz önünde bulunduracak olur isek PES 2011’in merak edilen en büyük özelliği de şüphesiz çalımları oluyor. Bu konuda yepyeni bir anlayışla hareket etmeye hazırlanan PES ekibi, oyundaki çalım anlayışını baştan yaratmış. İlk iş olarak oyuna bin tane yeni hareket eklenmiş. Artık kendi hareketlerinizi bir sıraya koyabilecek ve ona göre çalım hareketlerini sıralayabileceksiniz. Özel bir menüden özelleştirebieceğiniz bu hareketleri uygulamak için ise futbolcu yeteneklerine de bakılacak. Yani yapmak istediğiniz hareketi tüm futbolcular ile yapamayacaksınız. Aldatma hareketleri ve daha yumuşak olan dönüşlerde eklenince ikili mücadelelerin önemi PES 2011’de çok daha ön planda olacağa benziyor. Buna rağmen özellikle sıralı çalımlardaki dönüşlerin beni biraz düşündürdüğünü de eklemem gerekiyor.
PES 2011 oynanış dışında bir çok ekstrası ile de karşımıza çıkacak. Şampiyonlar ligi lisansına sahip olan oyuna bu sene de Libertadores kupası lisansı eklenmiş. Benim en merak ettiğim nokta ise diğer lisans durumları. Henüz bu konuda bir açıklama yapılmış değil ama bu sene Chelsea’yi London FC olarak görek istemediğimi belirtmeliyim. Şahsen bu durumun PES serisini 1-0 geriden başlattığını ve kupa lisanslarından önce takım ve futbolcu lisanslarının bana göre daha ön planda olduğunu belirtmeliyim. Umarım bu sene bu konuda bir ilerleme gösterilir. Lisans durumunu bir kenara bırakıp oyunda kendi futolcunuzu yaratabileceğiniz gibi yeni bir stad yarata modunun da olacağını söyleyelim.
Gelelim oyunun bir diğer merak edilen noktası olan Online özelliklere. “Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer” mantığına ters düşen bir durum söz konusu. Online özeliklerde bir türlü beklenen çizgiyi yakalayamayan PES serisi için her sene “Sütten ağzı yanan yoğurdu afiyetle yer” mantığı ile umutlanıyoruz. Buna rağmen her geçen oyunda bu durumun biraz daha düzeltildiğini de eklemeliyiz. Tam rayına oturmayan Online özellikler için bu sene ise bir hayli iddialı geliniyor. Bunu anlamamızın en büyük nedeni ise oyuna eklenen yeni bir oyun modu. Oyunun online modlarında Ana Online Lig adı verilen bir lig bulunacak. Bu modda kısaca diğer oyunculara karşı mücadele edecek ve üst sıralarda olmaya çalışacaksınız. Bu lig durumu normal ranked maçlara göre oyuncular arası rekabeti daha da kızıştıracaktır.
Grafikleri ile zaten iddialı olan oyun bu sene grafiksel anlamda, animasyonlara yönelmiş olacak. Yani genel grafiklerde bazı düzeltmeler yapan PES ekibi, oyuncu animasyonları üzerinde daha fazla duruyor. Daha akıcı ve doğal hareket eden futbolcular arasındaki fizik farklılıkları dahi, oyundaki animasyon yapısına göre kendini hissettirecek.
Sonuç olarak PES 2011, hiç olmadığı kadar iddialı bir şekilde geliyor. Her ne kadar oyunun bazı videoları kafalarımızı karıştırsa da açıklanan özellikler ve oyundaki bazı gerekli değişimlerin beni bir hayli umutlandırdığını söylemeliyim. Messi’nin gene kapak yldızı olduğu ve baştan sona değiştirilen PES serisindeki en önemli modlardan biri olan Master Lig’in bile baştan yaratıldığı söyleniyor. Bu kadar iddialı açıklama sonrasında bile PES ekibi “Bu sadece buz dağının görünen kısmı” gibi açıklamalarda bulunmuştu. Özellikle taktik ve futbolcu özelliklerinin açıklandığı gibi olması durumunda oldukça farklı bir PES ile karşılaşabileceğimizi düşünüyorum. Tabi geliştirilmesini düşündüğüm dönüşler, paslar gibi bazı noktalarda bulunuyor. Buz dağının geri kalan kısmını görmek için ise sadece bir kaç ay beklememiz gerekecek. Umarız bu sene daha başarılı ve özlenen PES oyunu ile karşılaşabiliriz.
