PC oyunculuğu özellikle Playstation 3, Xbox 360 gibi konsolların çıkmasıyla birlikte bazı avantajlarını kaybetmeye başlamıştı. Adı PC platformu ile özdeşlemiş çok sayıda oyun konsollar için de piyasaya çıkıyordu. Bunlara örnek olarak The Elder Scrolls, Half Life, Counter Strike, Grand Theft Auto gibi örnekleri verebiliriz. PC oyunlarının konsollar için çıkması konsolları güçlendiriyordu, ama buna karşılık konsollarda olup da PC’ye uyarlanan oyunlarının sayısı çok daha azdı. Yani oyunlar hem PC, hem de konsollar için yapılıyordu ifadesi çok doğru olmaz; aslında önemli PC oyunları artık konsollar için yapılıyordu. Tabi bu durum PC oyuncularının pek hoşuna gitmiyordu. Ne de olsa konsollara özel oyunlar PC için piyasaya fazla çıkmıyordu. Gerçi son dönemlerde Capcom gibi firmalar PC pazarına daha fazla önem verdiler, ama PC platformunun konsollara verdiği dev oyunların yanında konsolların PC’ye verdikleri devede kulaktı.
Aslında PC platformu eskiden çok daha özel bir platformdu ve konsollardan bağımsız olarak bir gelişim gösteriyordu. Örneğin Playstation 1 döneminde, PC’deki çoğu oyunu konsollarda oynamak mümkün değildi. Öncelikle Playstation 1’in görsel kalitesi çoğu PC oyununu kaldırmak için yeterli değildi. Bunun yanı sıra konsollarda online oyun oynamak da mümkün değildi. Doğal olarak Counter Strike gibi bir oyunu oynamak için özellikle ülkemizde internet kafelerin yolunu tutuyorduk. Hatta evinde PC bulunan oyuncuların çoğunun internet kafeleri doldurduğunu görüyorduk. Yurt dışında ise oyuncular Counter Strike gibi oyunları rahatlıkla online olarak oynama şansına sahipti. Şunu da unutmayalım piyasada online oyun desteği sunan Dreamcast gibi bir konsol vardı, ama bu konsol sadece Türkiye’de değil, dünyada da çok yaygın olarak kullanılmıyordu. Yani bu konuda PC neredeyse tek alternatifimizdi.
PC platformu daha sonraki yıllarda ise bu avantajını gün güçtikçe kaybetmeye başladı. Popüler PC oyunları yavaş yavaş konsollar için de çıkmaya başladı. Half Life serisi, Counter Strike, Age of Empires gibi adı PC ile özdeşleşmiş oyunların konsollar için çıkması gerçekten de şaşırtıcıydı. Açıkçası bir konsol oyuncusu olarak bu oyunların konsollara gelmesi beni de çok heyecanlandırmıştı. Her ne kadar o dönemde konsollardaki oyunların şimdiki konsol oyunlarından daha kaliteli olsa da, PC’deki oyunların verdiği tat oldukça farklıydı. Yani konsol oyunları ile PC oyunları arasındaki kalite farkından bahsetmiyorum burada. PC oyunlarının verdiği tadın konsol oyunlarından farklı olduğunu belirtmek istiyorum. Daha sonra ise aradaki bu tat farkı kapanmaya başladı, günümüzde ise PC oyuncuları yeniden bu farklılık tadını almaya başlıyorlar. Nasıl mı? O konuya birazdan değineceğim.
Öncelikle her platform sahibi kendi platformuna özel oyunlar ister. Bugün ister Xbox 360, ister Playstation 3, isterseniz de PC kullanıcısı olun kendi platformunuza özel oyunlar istersiniz. İlginçtir ki bu duygu hepimizde var. Bütün platformlara sahip olsanız bile içinden bir tanesi favorinizdir ve o platforuma özel bir oyun duyurulunca sevinirsiniz. Hemen hemen hepimiz belli oranda fanatiğiz. Bunu inkar etmeye gerek yok. Örneğin Diablo 3’ün konsollar için duyurulması çoğu PC oyuncusunu mutlu etmedi.
Grand Theft Auto’nun doğduğu platform olan PC yerine sadece konsollar için çıkması da PC oyuncularının tepkisine yol açtı. Call of Duty bile gözünü PC platformunda açmamış mıydı? Hepimizde bir sahiplenme duygusu var. Sanırım bu konuda en şanslı olanlar Nintendo konsollarını kullanan kitledir. Nintendo’nun oyunlarının diğer platformlara çıkması imkansızdır ve bu firmanın konsollarını alanların öncelikli amacı zaten Nintendo oyunlarını oynamaktır. Peki PC oyunları sürekli konsollara çıkarken PC kullanıcıları nasıl özel hissedeceklerdi? Bu durum PC oyunculuğunun öldüğü (gerçi bazıları da konsol oyunculuğunun öldüğünden bahsediyor) yönünde yorumlara bile yol açmıştı. Son 3-4 yıla baktığımızda PC oyunculuğunun hiçbir yere gitmediğini görüyoruz. Aksine PC oyunculuğunun tıpkı PS1 dönemindeki gibi özel bir yere yerleştiğini görüyoruz. Böyle bir fikre sahip olmak için çok önemli nedenlerimiz var. Bu nedenler istediğimiz gibi donanım değiştirebilmek, mod desteğinin olması gibi şeyler değil. Daha ilgi çekici şeylerden bahsediyorum. Şimdi isterseniz PC oyuncusu olmak için en önemli nedenleri sıralayalım.
Dijital Satış Platformları
Öncelikle PC’nin konsollardan ayrılan en büyük özelliklerinden biri Steam gibi dijital satış platormlarına sahip olmasıdır diyebiliriz. Oyunların kutulu sürümlerinin pahalı olduğunu ve indirimlerin özellikle ülkemizde nadiren yapıldığını düşünürsek Steam’in bir nimet olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle yılbaşı dönemlerinde yapılan büyük indirimlerin cüzdanlarımızı (kredi kartlarımızı diyelim) boşalttığını görüyoruz. Bir oyun için %75 indirim yapıldığını görmek (ülkemizdeki gibi önce bindirim sonra indirim değil) heyecan verici. Bu sayede oldukça önemli oyunları oldukça uygun fiyata satın alma şansı yakalıyoruz. Buna karşın Playstation Network ve Xbox Live’da böyle bir uygulamaya çok nadiren rastlıyoruz. Ülkemizde kutulu konsol oyunlarının 180 liraya (God of War: Ascension’ın 119 Liralık fiyatı bile bizi nasıl sevindirmişti) satıldığını düşünürsek Steam gibi platformlar bizim için çok büyük bir şans diyebiliriz.
Steam gibi dijital satış platformları büyük bir şans
Üstelik Steam gibi platformlar sadece oyuncular için değil, oyun geliştiricileri için de büyük bir nimet. Normalde büyük yayıncıların emrine girmek zorunda kalacak olan bağımsız geliştiriciler bu sayede oyunlarını Valve’a belli bir pay ödedikten sonra satışa çıkarabiliyorlar ve kazançları da oldukça iyi seviyede oluyor. Ülkemizde Playstore gibi dijital satış platformlarının ortaya çıkması da Türk oyun geliştiricilerinin önü açılabilir. Örneğin şu an Süper Can ve İstanbul Kıyamet Vakti gibi Türk oyunları bu sayede daha rahat yayınlanıyor. Bir konsol oyuncusu olarak (bunu tekrar tekrar belirtmem gerek) Playstation Network ve Xbox Live’ın bu konuda PC’deki dijital platformların çok gerisinde kaldığını söylemeliyim. Uzun süren evrak işlemleri, konsol üreticisi firmaların bitmek bilmeyen istekleri bağımsız geliştiricileri konsollardan uzaklaştırıp PC platformuna yönlendiriyor.
Çılgın Bağımsız Oyunlar
PC platformunun (en azından benim için) en özel yönü bağımsız oyunlardır. Küçük firmaların yaratıcı fikirleri, her ne kadar mükemmel grafikler sunamasalarda üst düzey her oyuncuyu kendine çekmeyi başarıyor. Eğer oyun hayatınız sadece “şu oyunun grafikleri dehşet, bununki mükemmel” sözleriyle geçiyor ve bağımsız oyunların yüzüne bile bakmıyorsanız çok şey kaybediyorsunuz demektir. “Bağımsız” adlı programımızdan da takip edebileceğiniz bu yapımlar arasında öylesine orijinal fikirler var ki milyon dolarlar harcanan yapımlara taş çıkartırlar. Minecraft, Braid, Hotline: Miami gibi popüler oyunlar öncelikle PC platformunun özgür dünyasında ortaya çıktılar. Tabi bunlar sadece popüler olan oyunlar. Örneğin “Sir, You are being Hunted”ı büyük bir merakla beklememek elde değil. Kickstarter projesi sonrasında 100.000 sterline yakın bağış toplayan oyun S.T.A.L.K.E.R’ın İngiltere’de geçen bağımsız geliştiricilerin ellerinden çıkmış sürümü olarak görülüyor.
(Sir, You Are Being Hunted'ın sıradışı atmosferinden bir görsel)
Konsollarda Journey ve Mark of the Ninja gibi bağımsız oyunların olduğunu (arkalarında Sony ve Microsoft olsa da) biliyoruz, ama konsollardaki bağımsız oyunların sayısının PC’dekilerin yanından bile geçemeyeceğini inkar edemeyiz. Bunun çok sayıda nedeni var aslında. Son dönemlerin en iyi bağımsız oyunlarından biri olan “Fez”i güncellemek için bile Microsoft’un geliştirici firmadan para istemesi mesela. Halbuki eğer oyun PC için piyasaya çıksaydı PC sahipleri ücretsiz olarak bu içeriğe ulaşabileceklerdi. Ücretsiz verilen DLC’lerin bile konsollarda mecburen parayla satıldığını belirtelim; çünkü Microsoft gibi firmalar maalesef ücretsiz DLC’ye izin vermiyorlar. O nedenle eğer bağımsız, yaratıcı oyunlar oynamak istiyorsanız PC’yi gözardı etmeniz imkansız olacaktır. Günümüzde herkesin evinde bir PC olduğunu düşünürseki ortalama bir PC bile size bağımsız oyunlar için fazlasıyla yetecektir diyebiliriz.
Geriye Uyumluluk
Açıkçası konsollarda hoşuma gitmeyen en büyük özelliklerden biri de geriye uyumluluk sorunu. Konsol üreticileri bu sorunun üstesinden gelmeyi bir türlü başaramadılar. Örneğin Playstation 1 ve Playstation 2’de hayran olduğumuz oyunların çoğunu donanım uyumsuzluğu yüzünden (tek neden de o değil) neden Playstation 3’te oynayamıyoruz? Playstation 2’deki Fatal frame, Onimusha, Silent Hill oyunlarını tekrar oynamak bizce oyuncuların en büyük hakkı. PC oyuncuları bugün Silent Hill 2’yi tekrar PC’ye yükleyip (bazen uyumluluk sorunları olsa da kısa sürede gideriliyor) rahatlıkla oynayabiliyorlar, ama bizim yeniden Silent Hill HD Collection’ı satın almamız şart koşuluyor. İlk dönem Playstation 3’lerdeki geriye uyumluluk desteği ise konsolun maliyetini azaltmak açısından kaldırıldı. Xbox 360’ta da bener bir sorun var. Xbox 1’deki oyunların hepsini Xbox 360’ta oynama şansı yakalayamıyoruz. Sonuçta sevdiğimiz oyunların arşivini yapmak istiyorsak eski Xbox konsolumuzu da elimizde tutmak zorundayız.
Eski Tomb Raider'ları merak etmiyor musunuz?
Herşeyi bir kenara bırakıyorum. Örneğin Playstation 1’deki önemli bütün oyunların Playstation 3’e uyarlanıp PSN’de satılması çok mu zor? Hiç sanmıyorum. Jackie Chan Stuntmaster'ı tekrar oynamak için PS1 almak zorunda mıyım? Peki ya Nintendo’ya ne demeli? Özellikle SNES ve Nintendo 64 döneminde sahip olunan bütün efsane oyunlar neden Wii U için satışa sunulmaz? Bu konsolların oyunlarının Wii U uyarlanmasının çok pahalı olduğunu düşünmüyorum. Sonuçta Nintendo ve Sony milyar dolarlık şirketler. Burada oyuncuları yeterince düşünmeme durumu var. Bu oyunları yeni konsollara uyarlayıp pek maddi kazanç sağlamasanız ve gönülleri kazansanız ne olur şimdi? Zaten oyunculardan milyar dolarlar kazanmadınız mı? PC’de ise GOG gibi dijital oyun satış platformlarında bir zamanlar hayranlık duyduğunuz oyunları indirip oynayabiliyorsunuz. Eğer elinizde bu oyunların diskleri mevcutsa PC’nize kurup rahatlıkla (bazen küçük sorunlar olsa da) oynama şansınız da var.
Sonuç Olarak
Sonuç olarak aslında PC oyuncuları bu platformda neden oyun oynanması gerektiğini yanlış açılardan savunuyorlar. Konsol kullanıcıları ile grafik konusunda rekabete girmenin hiçbir anlamı yok; çünkü bir konsol oyuncusu Tomb Raider’ı oynarken PC’deki kaplamaları veya Lara’nın saçını önemsemiyor. Konsol oyuncularının yüksek donanıma sahip PC alamadığı için konsol kullandığını düşünmek gibi saçma fikirleri bir kenara atmanın zamanı geldi. Her platform kendine özel oyunları ve özellikleri ile kendini önplana çıkarır. PC platformu da mükemmel dijital dağıtım servisleri, bağımsız geliştiricilerin mükemmel oyunları ve klasikleri oynama imkanı vermesiyle çok çekici bir platform oluyor. Konsol kullanıcılarının PC platformunda oyun oynamak istemesinin, PC platformunun üstün olarak gördükleri yönlerinin bunlar olduğunu belirtmeliyiz.